Iedereen die een relatie heeft of heeft gehad weet wat een uitdaging de liefde steeds weer met zich meebrengt en hoeveel moois het ook op kan leveren.
Iedere gezonde liefdesrelatie gaat door een 5-tal fases. Om uiteindelijk bij de laatste fase terecht te komen, kunnen we geen fase overslaan. Kennis hebben over de verschillende fases kan je helpen om jezelf en je partner beter te begrijpen en kan je ook helpen om met die uitdagingen om te gaan die bij iedere fase horen.
De fases zijn:
Fase 1: Verliefdheidsfase /Symbiotische fase
Fase 2: Differentiatiefase
Fase 3: Experimentele fase
Fase 4: Toenaderingsfase
Fase 5: Synergie fase
Verliefdheidsfase/ Symbiotische fase: Deze fase kennen we allemaal wel. Opeens ben je stapelverliefd. Je kunt niet meer eten of slapen, al je gedachtes gaan over deze ander, het voelt alsof je ware de prins of prinses op het witte paard hebt gevonden en het liefst wil je iedere minuut van de dag bij de ander zijn. Het voelt alsof deze grote liefde alle ellende in 1x doet verdwijnen. De ander geeft je precies die aandacht, bevestiging, waardering en aanraking waar jij zoveel behoefte aan hebt. Het lijkt wel alsof jullie samen 1 zijn, jullie vullen elkaar precies aan en je ziet elkaar in ieders mooiste essentie.
Verliefdheid is een belangrijke basis in de relatie, al is het ook een risico. Want ook deze prins is niet altijd de man die jou alle aandacht geeft die je zo verlangt. En ook die prinses heeft soms toch echt moodswings waardoor ze soms kan veranderen in een ware heks in plaats van die liefdevolle, begripvolle vrouw die ze in eerste instantie was…
De uitdaging in deze fase is dan ook om (na het genieten van deze kortdurende psychose, zoals Freud het noemde) het ideaalbeeld van de ander te vervangen door een wat realistischer beeld. Niemand kan jouw leegte, gemis of tekortkomingen die jij in je leven hebt opgedaan vervangen (al suggereren veel Hollywoodfilms toch wat anders…). In deze fase staat het samen zijn centraal.
Differentiatiefase: Na de verliefdheidsfase komt de fase van de differentiatie. In deze fase wil 1 van beide partners zich losmaken van de ander om meer zijn of haar eigen ding te doen. Durf ik mijn eigen behoeftes te volgen? En mag ik van jou mijn eigen ding doen? Kan ik gewoon mijn Netflix-serie kijken of de krant lezen, ook als jij juist goede gesprekken wilt hebben? Kan ik met vrienden de kroeg in of een weekendje weg met mijn vriendinnengroep, ook als jij dat misschien niet leuk vindt?
Deze fase kenmerkt zich dat 1 of beide partners meer hun eigen ding willen doen. Vaak zie je dat de ene partner nog in de symbiotische wil blijven, terwijl de ander meer zijn of haar eigen ding wil doen.
Ook in de dynamiek van bindingsangst en verlatingsangst zie je hier een spanning ontstaan. De persoon met verlatingsangst wil graag samen blijven, terwijl de persoon met bindingsangst zich daarin verstikt kan voelen en zich probeert los te worstelen.
De grote uitdaging in deze fase is dan ook of je je eigen ding durft te doen en hoe je elkaar los kunt laten vanuit de verbinding. Het vraagt ook dat partners leren om conflicten te voeren met elkaar die de relatie juist verdiept en waar beiden gevoelens en behoeftes er mogen zijn. Dat er een balans wordt gevonden tussen samen en apart.
Experimentele fase: Na de differentiatiefase komt de experimentele fase. Deze fase is een zeer spannende fase in iedere relatie en dit is ook een fase waar veel relaties kunnen stranden. Ook kan het zijn dat stellen überhaupt niet beginnen aan deze fase, omdat het simpelweg te spannend is. Vaak vertrekken ze dan niet letterlijk, maar gaan ze van binnen uit contact of vluchten ze in hun eigen fantasiewereld.
Mensen die in deze fase komen, worstelen met de vraag: wie ben ik buiten de relatie? In deze fase gaat het om een reis naar jezelf.
Het kan zijn dat je je opeens gaat storten in je werk, een nieuwe passie ontwikkelt waar je al je tijd in stopt, maar wat nog vaker speelt is dat het gaat over het contact met anderen. Verliefdheden, affaires, contacten buiten de deur horen bij deze fase. Vaak wordt dit gezien als een contractbreuk, maar in deze fase gaat het juist om zelfontdekking. Wie ben jij in contact met die ander? En hoe kan jij die lessen meenemen terug in je relatie?
Wat van groot belang in deze fase is dat het stel werkelijk in contact blijft met elkaar, ook als dit schuld, kwetsing, angst en onzekerheid oproept. Een groot gevaar is dat mensen het stiekem gaan doen en er stinkende geheimen ontstaan die zeer gevaarlijk is voor de relatie. Vaak wordt een persoon die vreemd gaat gezien als de ‘dader’ en de ander als het ‘slachtoffer’. Lukt het het stel om voorbij de schuldvraag te gaan en te gaan bespreken met elkaar hoe dit heeft kunnen gebeuren? Wat hebben beiden gedaan of gelaten waardoor dit is ontstaan? En hoe kunnen deze lessen geïntegreerd worden?
In deze fase kunnen partners elkaar intens verwonden en soms zijn deze verwondingen ook nodig om door te kunnen naar een volgende fase. Oude trauma’s en pijn uit het verleden worden hier dan ook vaak diep geraakt en het vraagt dan ook veel moed en bereidheid om deze gevoelens werkelijk aan te gaan kijken. Als partners dit werkelijk aangaan met elkaar kan deze fase de relatie extreem verdiepen.
Toenaderingsfase: Na de experimentele fase komt het stel weer langzaam tot elkaar. Nu vraagt het om te gaan kijken naar de volgende vragen: – Wie waren beide partners voor deze fase? – Wie zijn ze nu geworden? – Welke verwondingen hebben de partners elkaar aangebracht? – Welke lessen hebben ze geleerd? – En hoe willen ze nu verder?
In de toenaderingsfase komt het stel weer bij elkaar en staan ze voor de keuze of ze een herstart willen maken met elkaar en zo ja hoe ze dat willen. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden met een ritueel of dat een stel besluit voor de tweede keer met elkaar te willen trouwen.
Synergiefase: Nadat het stel alle fases heeft doorlopen en ze zijn nog steeds samen, kan je er eigenlijk zeker van zijn dat het stel niet meer uit elkaar gaat. Het is als het ware 1 +1 =3 geworden. Het stel heeft zich intens verbonden met elkaar, heeft zich werkelijk losgemaakt van elkaar, de wonden aangekeken en geheeld en zich vanuit authenticiteit en vrije wil weer verbonden. De liefde heeft zich verdiept tot een diep houden van. Houden van jezelf en vanuit daar van de ander.
Als je dit zo leest, in welke fase bevindt jij je nu vooral en in welke fase zit jouw partner? En wat zou jij kunnen doen om de uitdaging van deze fase vol aan te gaan?
Vastgelopen in je relatie en op zoek naar professionele begeleiding? Wij geven inzicht in jullie relatiedynamiek en nieuwe ingangen om je relatie te verdiepen en te verlevendigen. Via het contactformulier op onze website kun je een aanvraag doen voor een sessie.
*Ontleend aan publicatie van Ninouk Hehenkamp, met wie ik de training ” Relatietherapie voor professionals” volgde bij Piet Weisfelt, december 2021.
